Szlagmetal, inaczej szlagaluminium
Szlagmetal to wspaniałe rozwiązanie dla tych, którzy chcą podnieść atrakcyjność swojego obrazu. Pozłacane elementy budzą zainteresowanie wśród odbiorców i wyróżniają obraz na tle innych. Dodatkowo jest to niezwykle cenne doświadczenie dla artysty. Wzbogaca warsztat i umożliwia projektowanie unikatowych kolekcji.
Poza zdobieniem obrazów na płótnie szlagmetal świetnie sprawdza się w zdobieniu przedmiotów dekoracyjnych i użytkowych. Przy jego użyciu możesz ozdobić np. doniczkę na kwiatka, która jednocześnie odświeży dotychczasowy wystrój. Pozłacane lub posrebrzane butelki np. po winie również mogą stanowić oryginalną dekorację.
Szlagmetal jednak nie należy do najłatwiejszych narzędzi. Ta technika złocenia wymaga przede wszystkim wiedzy i precyzji. Stosując ją należycie osiągniesz najlepsze efekty. Tym samym zapraszam cię do krótkiego artykułu, który zawiera szczegółową instrukcję jak naklejać szlagmetal krok po korku. Ale najpierw:
Co to jest szlagmetal?
Szlagmetal to delikatne płatki w kolorze złota, aluminium lub miedzi. Najczęściej dostępny w formie książeczki składającej się z kilku, kilkunastu, a czasem nawet z kilkudziesięciu sztuk. Każda z nich oddzielona jest od siebie papierem (coś pomiędzy kalką, a folią), dzięki któremu są bezpiecznie od siebie odseparowane. Płatek szlagmetalu jest bardzo cienki i kruchy (szybko ulega zniszczeniu), dlatego należy postępować z nim bardzo ostrożnie.
Dostępne są również w mixsie kolorów, kruszone, zapakowane w plastikowe słoiki lub euro-zawieszki. Zwiększa to możliwości dekoracyjnego zdobienia w kilku kolorach.
Szlagmetal z prawdziwego złota
Jest dostępny. Wygląda identycznie: dostępny jest w postaci delikatnych płatków. Różni go cena i fakt, że wykonany jest z czystego złota – najczęściej dostępne jest 24 – karatowe.
Zastosowanie
Technika decoupage, malarstwo i inne sztuki użytkowe. Szlagmetal świetnie utrzymuje się na różnych powierzchniach: szkło, drewno, płótno, metal, ceramika i inne.
Jak naklejać szlagmetal?
1/ Całą powierzchnię, którą chcesz zdobić szlagmetalem posmaruj klejem do złoceń (mixtion akrylowy) i pozostaw do wyschnięcia na tyle, by klej stracił mlecznobiały kolor, ale wciąż pozostawał lepki. Opuszkiem palca możesz sprawdzać co jakiś czas lepkość, wystarczy ok 5-10 minut. Do smarowania najlepiej wykorzystaj pędzel jednorazowy, ponieważ pozostałości po kleju na włosiu nie da się później skutecznie usunąć.
2 / W zależności od wielkości powierzchni zdobienia przygotuj płatki. Możesz ciąć je nożyczkami, ale tylko przez papier, w który zostały fabrycznie zabezpieczone. W przeciwnym razie płatek ulegnie zniszczeniu.
3 / Następnie przenieś szlagmetal ostrożnie na wybraną partię obrazu tak, by go nie rozerwać. Do nakładania warto wykorzystać specjalne rękawiczki ochronne – bawełniane. Zapobiegają powstawaniu tłustych plam oraz przyklejaniu się szlagmetalu do dłoni, co niestety jest bardzo uciążliwe.
4 / Płatki warto nakładać tak, by zachodziły na siebie, aż do wypełnienia całkowitej powierzchni. Suchym pędzlem o miękkim włosiu możesz delikatnie docisnąć.
5 / Ponownie przy użyciu pędzla usuń nadmiar szlagmetalu omiatając go delikatnie, wygładzając zarazem cała powierzchnię. Pamiętaj, że twarde włosie może spowodować zarysowania!
6 / Z czasem szlagmetal pod wpływem światła zacznie się utleniać, co wpłynie na kolor i trwałość zdobienia. Żeby zabezpieczyć dzieło przed tym procesem należy zastosować odpowiedni werniks do złoceń. Na rynku dostępne są różne wersje m.in. błyszczące czy pozostawiające satynową powłokę.
Najczęściej popełniane błędy
Na podstawie moich obserwacji i doświadczeń chciałabym wyróżnić 2 najczęściej popełniane błędy:
Po pierwsze: zbyt wczesne nakładanie szlagmetalu na klej.
Mixtion akrylowy w technice nakładania złoceń stosuje się inaczej niż zwykły klej. Bardzo ważne jest, by przed nałożeniem płatka klej był prawie suchy, acz lepki. Nie może posiadać pierwotnego mlecznego koloru. Zbyt wczesne nałożenie wiąże się z tym, że klej nie ma możliwości swobodnego schnięcia, a pozbywanie się nadmiaru szlagmetalu przy użyciu pędzla może zakończyć się jego rolowaniem i uszkodzeniem.
Po drugie: zbyt mocne i niedelikatne chwytanie za płatek.
W połączeniu z gołą ręką kończy się fatalnie. Szlagmetal rwie się, kruszy i często przykleja do dłoni do tego stopnia, że później ciężko jest się go pozbyć. Jeśli nie masz rękawiczek bawełnianych, za pomocą których z łatwością możesz obchodzić się ze szlagmetalem pamiętaj, żeby płatki przenosić ze szczególną ostrożnością, starając się minimalizować bezpośredni kontakt z dłonią.
Podsumowując
Pomimo, że nakładanie szlagmetalu jest procesem czasochłonnym efekt końcowy zupełnie rekompensuje wszelkie niedogodności.
… a w przerwie malowania czytaj więcej o malowaniu na moim blogu! Miłego zaczytania! eM.
Jak malować abstrakcję? Obraz: Las, 6 kroków
Dlaczego warto malować? 10 powodów
Dzień dobry , mam pytanie odnośnie werniksu jaki użyć na zakończenie obrazu , jest to portret akrylowy z elementami szlagmetalu . Użyć werniksu do pozłocen na cały obraz ? Pozdrawiam serdecznie
Możesz użyć specjalny do złoceń, ale świetnie sprawdzi się też tradycyjny. Osobiście korzystam z werniksu w sprayu również to tych obrazów z elementami szlagmetalu i zdaje to egzamin na lata.
Dzień dobry, może Pani podać jaki dokładnie jest to werniks?
Świetnie sprawdzi się Winsor & Newton w sprayu np. błyszczący, matowy (zależy od tego jaki końcowy efekt chcesz uzyskać) oraz Maimeri w sprayu z wybranym efektem końcowym.
Witam serdecznie. Czy można malować po naklejonym szlagmetalu farbami akrylowymi, olejnymi?
Pewnie, że można! 😉 Farba przywiera do szlagmetalu, nie odpryskuje i bez problemu da się nią malować ALE wynik tego eksperymentu to już kwestia gustu. Testowałam farbę akrylową i efekt końcowy ostatecznie mi się nie podobał. Natomiast na jednym z obrazów wykorzystałam biały długopis. Rysowałam nim po naklejonym szlagmetalu i ten efekt z kolei zdecydowanie do mnie przemówił.
Witam – chciałabym położyć szlagmetal na ścianie, ale uprzednio chcę ją pomalować farbą akrylową. (chcę osiągnąć efekt gwiazd na niebie). Czy ma to sens? Chodzi mi o to, czy można szlagmetal nakleić na farbę akrylową?
Szlagmetal można bez trudu naklejać na warstwę farby akrylowej, natomiast zastanawiam się, czy w tej sytuacji nie prościej byłoby namalować gwiazdy farbą akrylową w kolorze złota? Są też takie farby, które „świecą w nocy” dając delikatną miętową poświatę po całodziennym naświetlaniu. W tym wypadku traci się co prawda efekt złota, za to zyskuje efekt świecenia :-). Tutaj więcej na temat farby luminescencyjnej.
Planuje ozdabiać beton szlagmetalem. Jakieś dodatkowe wskazówki?
Cześć,
ale tak : beton zwykły, architektoniczny, na bazie wody, na bazie żywic, na ścianę, podłogę ?
Pytanie zasadne bo technik zdobienia jest dużo jeśli chodzi o wnętrza. Szlagmetal to fajny
surowiec jako dodatek no i bardzo efektowny.
Pozdrowienia,
Maciej
Hej, jak to zrobić żeby tlo obrazu zostało matowe, a, np.liscie pokryte szlagmetalem były błyszczące?
Czy werniks z firmy renesans w sprayu np satynowy jest odpowiedni do zabezpieczenia szlagmetalu?
Dzień dobry,
mam takie pytanie, chcę zastosować szlagmetal tylko na małej części obrazu (reszta akryl) – zastanawiam się, czy zabezpieczenie złocenia powinnam zrobić tylko na nim czy lepiej zabezpieczyć cały obraz?
Byłabym wdzięczna za pomoc! 🙂
Jeśli fragment szlagmetalu jest niewielki cały obraz możesz wykończyć uniwersalnym werniksem do malarstwa akrylowego, ale też nic nie stoi na przeszkodzie, by dany sam fragment zabezpieczyć specjalnym werniksem do złoceń. Nie ma sensu jednak stosowania werniksu do złoceń na cały obraz w sytuacji, gdy szlagmetal stanowi niewielką jego część.
Czy można nakładać szlagmetal na wyschnięty obraz olejny?
Szlagmetalu nie należy naklejać wyłącznie na tłuste powierzchnie – każda inna powinna bez problemu poddać się zdobieniu.
Dzień dobry! A ja mam zupełnie inne pytanie – jak zdjąć płatki złota z płótna? Zmieniłam koncepcje obrazu i zastanawiam się co teraz 🤷🏼♀️ Z góry dziękuje za odpowiedz 😀
Najbezpieczniej zamalować. Jeśli malujesz farbą akrylową/olejną bez problemu uda Ci się pokryć cienką warstwę szlagmetalu farbą. Skrobanie, rolowanie czy tarcie będzie metodą niezwykle inwazyjną i czasochłonną. Na rynku dostępne są również rozmaite media do zdejmowania werniksów lub farb, być może dobrze sprawdziłyby się również w przypadku szlagmetalu? Jednak to należałoby przetestować.
Dzień dobry 🙂 mam jedno pytanie, jeśli chcę namalować obraz techniką wylewania na płótno farb olejnych zmieszanych z terpentyną i domieszką szlagmetalu to czy mogę nałożyć klej od razu na farbę olejną? Pozdrawiam i dziękuję za na prawdę ciekawy wpis.
Czy szlagmetal będzie w formie drobinek wymieszanych z farbą, dobrze rozumiem?
Dzień dobry. Czy będzie dobrze, jeśli dam do wykończenia fiksatywę na obraz malowany pastelami olejnymi + małe elementy szlagmetalu?
Jak najbardziej. Fiksatywa bardzo dobrze utrwala pastele (zarówno suche jak i olejne). Nie powinna też wpłynąć na zmianę koloru czy struktury samego szlagmetalu.
Witam, czy można zabezpieczyć szlagmetal damarowym werniksem retuszerskim na bazie oleju rycynowego i terpentyny?
Myślę, że powinno być okej. Warto też zrobić próbkę – nałożyć złocenie na kawałek kartki i pokryć go wybranym przez siebie werniksem. Wtedy będziesz mieć 100% pewności.
Witam
Pomocy!!!!
Położyłam gotowy roztwór szelaku na szlachmetal i zrobił się matowy…
Cały blask zgasł….
Normalnie używałam różnych preparatów chemicznych, werniksów , ale raz chciał tradycyjnie szelakiem ..
Czy jest to do uratowania ? Czy złościć na nowo?
Czuję, że złocenie powinno nastąpić na nowo, skoro pod wpływem szelaku całkowicie zmatowiał. Ciekawe tylko dlaczego tak się zadziało?
Dzień dobry.
Czy nadmiar szlagmetalu można usunąć mechanicznie z powierzchni obrazu (deski do ikony)?
Czy może raczej należałoby, jak Pani wcześniej pisała, zamalować?
I czy można polakierować go werniksem damarowym płynnym – pędzlem?
Dziękuję i pozdrawiam!
Osobiście zamalowałabym. W przypadku każdej mechanicznej próby usunięcia delikatnego złocenia mogą pojawić się uszkodzenia płótna/deski. Z tego co kojarzę werniks damarowy może posiadać delikatnie żołtawy odcień (zależy to też od producenta), co może też spowodować efekt zmatowienia. Najlepiej zrobić próbę na małym fragmencie, na innym podkładzie nim przejdziesz na docelowy obraz.
Dzień dobry, mam pytanie , po jakim czasie od nałożenia szlagmetalu można oczyszczać już powierzchnie z nadmiaru złota tak żeby nie uszkodzić złoconej powierzchni? Dziękuję
Od razu. 🙂 Ale trzeba pamiętać, żeby sam szlagmetal nałożyć na klej dopiero po kilku minutach od wysmarowania fragmentu (ok. 3-5). Podpowiedzią będzie zmiana koloru kleju z mlecznego na przeźroczysty. Jeśli płatek szlagmetalu naniesiesz zbyt szybko na klej, wtedy będzie rolował się i nie uda Ci się pozbyć nadmiaru złocenia w łatwy i estetyczny sposób.
Dzień dobry ! 🙂 ależ się cieszę , że tutaj trafiłam ! 😍
Chciałam zapytać czy jeśli szlagmetal mam na połowie obrazu i zabezpieczę tylko tę część werniksem to potem można po tym malować ? I czym wtedy na koniec zabezpieczyć całość (cały obraz) ?
Pozdrawiam ! Miłego dnia !
Dzień dobry! 🙂 Generalnie zabezpieczenie obrazu (całości) werniksem najlepiej zrobić na sam koniec – już po skończonym malowaniu. Nie ma potrzeby w trakcie. Nic też nie stoi na przeszkodzie, żeby malować po szlagmetalu. Osobiście przetestowałam farbę i cienkopisy – i w obu przypadkach wszystko zdało to egzamin.
Proszę mi powiedzieć , czy dobrze zrozumiałam , namalowałam Madonnę obraz olejny i chcę elementy paszcza pozłocić płatkami .Czy kolejność taka sama jak obraz akrylowy. Klej i płatki i werniks taki do olejnych farb i akrylowych w sprayu ?Czy jest jakiś problem bo olejne farby są tłuste.Dziękuję.
Kolejność zależy od Ciebie – jak Ci wygodniej. Jeśli szlagmetal nałożysz w pierwszej kolejności jest ryzyko, że w trakcie malowania zostanie zabrudzony. Możesz go nakleić po całkowitym wysuszeniu farby olejnej, bo pomimo jej charakterystycznych właściwości farba olejna po wyschnięciu nie pozostawia tłustego filmu. Dzięki temu możesz zastosować dedykowany klej do złoceń – mikstion akrylowy.
Dzień dobry 🥰
Mam pytanie, maluję obraz olejny. Po całkowitym wysuszeniu chciałabym nałożyć gdzieniegdzie szlagmetal.
Ale nie wiem co na koniec. Czy mogę szlagmetal zabezpieczyć lakierem do złoceń i po wyschnięciu lakieru dodatkowo zabezpieczyć cały obraz werniksem do farb olejnych?
Z góry dziękuję za odpowiedz i miłego wieczoru życzę. Pozdrawiam 🥰
Pewnie, że możesz! Możesz też cały obraz zabezpieczyć tylko werniksem do farb olejnych, na sam koniec, w sytuacji kiedy szlagmetalu jest niewiele. 😊
Dobry wieczór. Chciałabym odnowić ramę lustra wiele lat temu pokrytą szlagmetalem. Nie wiem jak przygotowac powierzchnię ramy do nałożenia płatków. Jakiego kleju i jakiego werniksu użyć. Po jakim czasie od nalozenia płatków i omicenia z resztrk nakłada się werniks? Będę tą metodą pracować pierwszy raz, a lustro kupiłam za 2 pierwsze pensje ponad 30 lat temu. Będę bardzo wdzięczna za wszelakie informacje. Serdecznie pozdrawiam
Gratuluję wspaniałego zakupu! Nie wiem jak lustro wygląda, ale brzmi bardzo intrygująco. 🙂 Pierwsze co powinnaś zrobić to oczyścić obecną ramę: pozbyć wszystkiego co odstaje i ewentualnie wyszlifować powierzchnię delikatnie. Po oczyszczeniu należałoby nałożyć klej do złoceń, tzw. mixtion. Odczekać ok 10 minut, żeby klej nieco wysechł (z mlecznego koloru zrobi się przeźroczysty) i wtedy nakładać płatki szlagmetalu. Werniks nałożyć należy wtedy, kiedy nic więcej nie będziesz już z ramą robić.
Dzień dobry! Czy takie płatki złota mogę nałożyć na świecę sojową? Za pomocą kleju do złoceń?
Dziękuję 🥰
Należałby spróbować. Powierzchnia świecy jest dość śliska, więc ciężko przewidzieć jak zachowa się na niej klej. Metodą prób warto byłoby zrobić test na małym jej fragmencie. 🙂
Dzień dobry. Nałożyłam szlagmetal na deskę (ikona) i zepsulam. Myślę, że za szybko położyłam , kiedy klej jeszcze był za mokry. Porobiły się dziury, pozwijalo się. Po prostu dramat. Czy da się to uratować? Czy mogę położyć drugą warstwę szlagmetalu?
Myślę, że można spróbować uratować. 🙂 Kiedy klej i szlagmetal wyschną postaraj się go zrolować do minimum – chodzi o maksymalne oczyszczenie i przygotowanie powierzchni do nowej warstwy kleju. Zerwij ile się da tak, by fragment był gładki. Następnie ponownie nałóż szlagmetal, według zalecanych kroków: klej – 5 minut czekania – szlagmetal. Powinno się udać. 🙂
Dzień Dobry, chciałabym nanieść złocenia na ściany w salonie żeby ożywić trochę wnętrze. Chciałabym zrobić nieregularne zdobienia i w wyrywkowych miejscach. Czy szlagmetal sprawdzi się na takiej powierzchni? Jeśli tak to jak przygotować taką ścianę do zdobienia i w jaki sposób nanosić szlagmetal?
Zdobienie ścian szlagmetalem jest dość popularną praktyką, więc śmiało możesz zabrać się za dekoracje! Tutaj znajdziesz niezwykle inspirujący i krótki artykuł na ten temat: złocenie ścian. Ścianę potraktowałabym jak płótno i nałożyła szlagmetal analogicznie. Szczegółowe kroki opisane są w artykule. 🙂
Witam, czy szlagmetal można pomalować lakierem do spękań i jaki byłby lepszy, jednoskładnikowy czy dwuskładnikowy. Po wtarciu pasty postarzającej można to zabezpieczyć lakierem akrylowym? Czy lepiej lakier akrylowy na szlagmetal i później lakier do spękań i ponowne zabezpieczenie lakierem akrylowym. Czy lepiej zastosować inny lakier zabezpieczający?
Prawdę mówiąc nie wiem jak lakier do spękań zachowa się na szlagmetalu (co innego na farbie). W takich sytuacjach zawsze zachęcam do zrobienia małej próby „na brudno”. Lakier akrylowy zawsze nakładaj jako ostatni, po wszystkich zabiegach jakie chcesz wykonać na obrazie.
Zamiast szukać podziałów lepiej się jednoczyć, łątwiej wielką bandą po trudnej drodze kroczyć, zmowa milczenia u nas nic się nie zmienia, wszystkim dorbym blogom życzymy powodzenia cyt. Firma
Cześć. Mam wielką rzeźbiona ramę z której odpadło już złoto w większości. Chciałabym uzyskać efekt starego złota tylko nie do końca mam pomysł jak to zrobić i potem zabezpieczyć. Będę pracować na szlagmetalu w płatkach, potem chciałabym użyć bitum patyna (asfalt) i na koniec werniks, ale koniecznie satynowy. I tutaj pojawia się problem bo nie jestem pewna jaki werniks wybrać ? Czym się sugerować ? Jeśli wybiorę werniks do prac olejnych, akrylowych itp to on zda egzamin ? Czy mam szukać czegoś innego ? Dodam tylko, że rama ma ok 140cm x80 więc jest dość duża i nie bardzo bym chciała ją zniszczyć, bo i tak się juz naskrobałam starego złota z niej.
Czy ten bitum nie gryzie się przed werniksem? I jak ro jest z werniksem postarzającym. Bo zwykle są informacje, że mamy do olei lub na bazie wody. A co do tego szlagmetalu wybrać, aby nie zniszczyć. Mam nadzieję, że nie zbyt chaotycznie napisałam. Pozdrawiam i podziwiam za super prowadzenie strony <3
Nigdy nie pracowałam z bitum, więc nie będę doradzać w tej kwestii, ale: efekt postarzenia możesz też uzyskać poprzez nierównomierne pomalowanie szlagmetalu np. oliwkowym kolorem farby. Po szlagmetalu można śmiało malować, więc efekt końcowy może wyjść zgodnie z oczekiwaniem. Możesz też zastosować efekt przecierki, który wzmocni wrażenie „starego”. Do szlagmetalu dedykowany jest specjalny werniks do złoceń i taki możesz wykorzystać. Jednak ten do farb olejnych i akrylowych o satynowym efekcie też powinien zdać egzamin. Zawsze jak masz wątpliwość co do tego jak wyjdzie Twój eksperyment z narzędziem wykonaj próbę na innej ramie lub na odwrocie właściwej. Wtedy wszystko powinno się wyjaśnić. 🙂
Dzięki wielkie za odpowiedź. A masz jakieś firmy do polecenia konkretne? Jak zrobię próby to chętnie się podzielę wrażeniami swoimi jeśli będziesz chciała. :
Pewnie! Koniecznie podziel się efektami. 🙂 Moje serce skradła marka Maimeri i ich produkty szczerze polecam, bo sama z nich korzystam. Sprawdzi się też na pewno Renesans.
Dzień dobry 🙂
Chcę nanieść płatki aluminium na konstrukcje stalowa, później chcę nanieść patynę aby postarzyć efekt , i na koniec nanieść werniks.
Czy mogę uzyskać pomoc w doborze produktów aby efekt był trwały i nadawał się do metalu ?
Cze klej polecany w powyższym artykule mogę zastosować do stali ? Ewentualnie czy płatki aluminium mogę nanosić np na czarny kolor kleju o ile istnieje taki aby uzyskać postarzony efekt ?
Będę wdzięczna za podpowiedz 🙂
Mikstion akrylowy to klej dedykowany płatkom szlagmetalu, niezależnie od podłoża, więc na pewno sprawdzi się również na powierzchni stalowej. Nie spotkałam się z czarnym klejem, ale mikstion z mlecznego koloru po chwili staje się przeźroczysty. Jeśli chcesz, żeby prześwity płatków złota były czarne, to może warto pomalować wcześniej powierzchnię czarną farbą akrylową? Na taką farbę bez problemu możesz nanieść mikstion i płatki. Do końca nie wiem jak zachowa się patyna na szlagmetalu, ponieważ nie testowałam takiego rozwiązania 🙂 , ale w takich wypadkach zawsze polecam zrobienie małej próbki, by poobserwować jak zachowuje się eksperyment. Jeśli szlagmetalu będzie dużo, wtedy najlepiej sprawdzi się werniks do złoceń. Najskuteczniej zabezpieczy efekt na lata.
Witam.Czy można szlagmetal łączyć z farbami do ceramiki i czy przy utrwalaniu termicznym w ok150stopniach nic się nie przebarwi?
Nie próbowałam, ale wydaje mi się, że bezpieczniej będzie nałożyć szlagmetal po utrwaleniu termicznym.
Witam czym można ściągnąć stare złocenia? Stary szlagmetal?
Nic mi niestety nie wiadomo na temat produktów wspomagających usunięcie szlagmetalu, więc należałoby to zrobić mechanicznie – zdrapać lub zeskrobać. Jednak to może naruszyć płótno. W tym wypadku polecałabym zamalowanie go warstwą farby – akrylową bądź olejną. Ta metoda w sposób mało inwazyjny pomoże uporać się z problemem. 🙂
Witam serdecznie. Bardzo proszę o podpowiedź.
Czy klej mixtion wraz z płatkami szlagmetalu można łatwo zeskrobać spoza konturu pozłacanych liter i ewentualnie czym to zrobić?
Chciałbym odnowić litery na pomniku. Dziękuję bardzo za odpowiedź.
Nie będziesz musiał skrobać jeśli nałożysz klej tylko w obrębie konturu. Nadmiar szlegmetalu wystarczy delikatnie omiotać suchym pędzlem po wyschnięciu. Wykruszy się wszystko to, co nie zostało nałożone na klej, pozostawiając ładną linię konturu.
Witam 🙂 Nałożyłam na złocenie w płatkach (kolor miedziany) werniks Lustrina i niestety ten miedziany odcień jak i złoto w wielu miejscach stało sie srebrne … dlaczego tak sie dzieje ? jak to uratować?